Więcej o EMDR
“Eye Movement Desensitization and Reprocessing, w skrócie EMDR, to terapia dla osób, które nadal odczuwają skutki szokujących doświadczeń, takich jak wypadek, napaść seksualna czy gwałtowne zdarzenie. EMDR zostało po raz pierwszy opisane ponad 25 lat temu przez amerykańską psycholog Francine Shapiro. W kolejnych latach procedura ta została jeszcze bardziej dopracowana i rozwinięta w pełnoprawną i skuteczną metodę psychologii internetowej.”
Stowarzyszenie EMDR Holandia
EMDR jest coraz częściej stosowany w zaburzeniach lękowych, a szczególnie w przypadku traumatycznych doświadczeń, które wyzwoliły to zaburzenie (zaburzenia) lękowe.
Coraz szersze zastosowanie znajduje również EMDR. Między innymi w depresji.
EMDR dalej wyjaśnione w leczeniu traumatycznych wspomnień
Psycholog online poprosi Cię o przemyślenie wydarzenia, w tym związanych z nim obrazów, myśli i uczuć. Najpierw robi się to po to, by zebrać więcej informacji na temat traumatycznego doświadczenia. Następnie rozpoczyna się proces przetwarzania. Psycholog online poprosi Cię o ponowne przypomnienie sobie zdarzenia. Podczas tej procedury psycholog online widzi klienta przez kamerę, a reakcje są ściśle monitorowane. Teraz jednak odbywa się to w połączeniu z bodźcem rozpraszającym. Na GGZonline jest to mała kulka, która szybko porusza się po obrazie. Psycholog online może dostosować kształt, wielkość i kolor piłki.
Stosowane są ‘zestawy’ (= serie) bodźców.
Po każdym zestawie następuje odpoczynek. Psycholog online zapyta klienta, co przychodzi mu do głowy. Procedura EMDR zwykle wyzwala przepływ myśli i obrazów, ale czasem także uczuć i doznań fizycznych. Często rzeczy się zmieniają. Po każdym zestawie klient proszony jest o skupienie się na najbardziej zauważalnej zmianie, po czym następuje nowy zestaw.
Jakie są spodziewane efekty?
Zestawy będą stopniowo powodować, że pamięć straci swoją moc i ładunek emocjonalny. Coraz łatwiej jest więc wrócić myślami do pierwotnego wydarzenia. Niepokój i napięcie, które klient normalnie odczuwa przy tych myślach, zmniejsza się coraz bardziej. W wielu przypadkach zmieniają się również same obrazy pamięciowe, stając się na przykład niewyraźne lub mniejsze. Ale mogą też pojawić się mniej nieprzyjemne aspekty tej samej sytuacji. Alternatywnie, mogą spontanicznie pojawić się nowe myśli lub spostrzeżenia, które nadają inne, mniej zagrażające znaczenie wydarzeniu. Efekty te przyczyniają się do tego, że szokujące doświadczenie zyskuje miejsce w historii życia danej osoby.
Do czego jeszcze nadaje się EMDR?
Istnieje coraz więcej dowodów na to, że emocjonalnie naładowane wspomnienia i obrazy odgrywają również ważną rolę w innych dolegliwościach, takich jak przewlekły ból, depresja, zaburzenia odżywiania, uzależnienia i psychozy. Z tego powodu EMDR jest coraz częściej stosowany w przypadku tych problemów i zaburzeń, zwykle jako część szerszego planu leczenia. W GGZonline EMDR stosuje się w zaburzeniach lękowych, w tym PTSD oraz w depresji.
EMDR jako leczenie pierwszego wyboru
Przeprowadzono również wiele badań. Obecnie istnieje ponad 20 randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych dotyczących skuteczności EMDR w leczeniu PTSD. Dzięki temu EMDR jest jedną z najlepiej ocenianych terapii w zakresie urazów psychicznych.
Zgodnie z najnowszymi wytycznymi dot. Międzynarodowe Towarzystwo Badań nad Stresem Traumatycznym (ISTSS) Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (APA) oraz liczne inne komitety ds. wytycznych, w tym National Steering Committee on Multidisciplinary Guidelines in Mental Health Care (www.ggzrichtlijnen.nl) i Światowej Organizacji Zdrowia, EMDR, wraz z ekspozycją wyobrażeniową, jestleczenie z wyboru‘ dla PTSD. Oznacza to, że EMDR jest 1
e
leczenie z wyboru.
Badania naukowe nad EMDR
EMDR porównywano w badaniach naukowych zarówno z warunkami kontrolnymi typu wait-list, jak i z aktywnymi terapiami. Kilka metaanaliz wykazało, że EMDR jest skuteczną metodą leczenia ostrego i przewlekłego PTSD, w której pojedyncza trauma może zostać przetworzona w ograniczonej liczbie sesji w taki sposób, że pacjenci nie spełniają już kryteriów PTSD (np. Bisson i in., 2007; Chen, Zhang, Hu, & Liang, 2015; Gerger i in. , 2014; Watts i in., 2015). Metaanaliza badań nad efektem EMDR w przypadku PTSD spowodowanego wczesną traumatyzacją w dzieciństwie również wykazuje stosunkowo duży efekt (Ehring i in., 2014). EMDR i inne formy terapii poznawczo-behawioralnej skoncentrowanej na traumie zapewniają lepsze wyniki niż regularna opieka lub lista oczekujących (Bisson, Roberts, Andrew, Cooper, & Lewis, 2013). Zgodnie z tym, Multidyscyplinarne wytyczne dotyczące zaburzeń lękowych stwierdzają:
“że EMDR jest jedną z najbardziej kwalifikujących się interwencji psychologicznych w przypadku PTSD. Metoda jest skuteczna i ze względu na swój charakter postrzegana przez wielu pacjentów i psychologów online jako stosunkowo mało obciążająca emocjonalnie.”
Myśl przewodnia tej wytycznej jest zgodna z założeniami innych międzynarodowych paneli ekspertów i komitetów doradczych w dziedzinie psychotraumy. Na przykład tzw. wytyczna NICE, która cieszy się dużym uznaniem na arenie międzynarodowej, oczekuje od psychologów internetowych, aby nie oferowali pacjentom z PTSD niczego poza opartymi na dowodach terapiami EMDR lub terapią poznawczo-behawioralną skoncentrowaną na traumie (TF-CBT):
“Kiedy osoby cierpiące na PTSD proszą o inne formy leczenia psychologicznego (na przykład terapię wspierającą, terapię niedyrektywną
“Kiedy osoby cierpiące na PTSD zwracają się o inne formy leczenia psychologicznego (na przykład terapię wspierającą, terapię niedyrektywną, hipnoterapię, terapię psychodynamiczną), powinny zostać poinformowane, że jak dotąd nie ma przekonujących dowodów na klinicznie istotny wpływ tych terapii na PTSD”
Badania z randomizacją pokazują również, że EMDR jest skuteczne w przypadku występowania PTSD z ciężką współchorobowością, taką jak zaburzenia psychotyczne (Van den Berg i in., 2015; De Bont i in, 2015), fobii specyficznych (np. Doering, Ohlmeier, De Jongh, Hofmann, & Bisping, 2013), zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (Nazari, Momeni, Jariani, & Tarrahi, 2011) oraz zaburzenia dwubiegunowego (Novo et al., 2014). Badania empiryczne nad skutecznością EMDR w innych formach psychopatologii są w toku.
Referencje
Bisson J.I., Ehlers A., Matthews R., Pilling S., Richards D., & Turner S. (2007). Psychologiczne leczenie przewlekłego zaburzenia stresu pourazowego. Przegląd systematyczny i metaanaliza. Brit j Psychiat, 190, 97-104.
Bisson J.I., Roberts N.P., Andrew M., Cooper R., & Lewis C. (2013). Terapie psychologiczne w przewlekłym zespole stresu pourazowego (PTSD) u dorosłych. Cochrane Database of Systematic Reviews 12, CD003388.
Chen L., Zhang G., Hu M., & Liang X. (2015). Eye movement desensitisation and reprocessing versus cognitive-behavioral therapy for adult posttraumatic stress disorder: systematic review and meta-analysis. J Nerv Ment Dis, 203(6), 443-451.
Bont P.A.J.M. de, Berg D.P.G. van den, Vleugel B.M. van der, Roos C. de, Jongh A. de, Gaag M. A. van der, Minnen M. van (2015). Ważność predykcyjna kwestionariusza Trauma Screening Questionnaire w wykrywaniu zespołu stresu pourazowego u pacjentów z zaburzeniami psychotycznymi. British Journal of Psychiatry, 206 (5), 408-416. doi: 10.1192/bjp.bp.114.148486
Ehring T., Welboren R., Morina N., Wicherts J.M., Freitag J., & Emmelkamp P.M.G. (2014). Metaanaliza psychologicznych metod leczenia zaburzeń stresu pourazowego u dorosłych osób, które przeżyły przemoc w dzieciństwie. Clinical Psychology Review, 34, 645-657.
Doering S., Ohlmeier M.C., Jongh A. de, Hofmann A., & Bisping V. (2013). Skuteczność podejścia do leczenia fobii stomatologicznej skoncentrowanego na traumie: randomizowane badanie kliniczne. European Journal of Oral Sciences, 121, 584-593.
Gerger H., Munder T., Gemperli A., Nüesch E., Trelle S., Jüni P., Barth J. (2014). Integracja fragmentarycznych dowodów za pomocą metaanalizy sieciowej: względna skuteczność interwencji psychologicznych dla dorosłych z zaburzeniem stresu pourazowego. Medycyna psychologiczna. Opublikowano online: 16 kwietnia 2014 r. doi:10.1017/S0033291714000853.
Multidisciplinary Guideline on Anxiety Disorders (2003). Krajowy komitet sterujący ds. wielodyscyplinarnych wytycznych w opiece nad zdrowiem psychicznym. Quality Institute for Healthcare CBO/Trimbos Institute. Dostępny w: www.ggzrichtlijnen.nl.
National Collaborating Centre for Mental Health. (2005). Post-Traumatic Stress Disorder: The Management of PTSD in Adults and Children in Primary and Secondary Care. Clinical Guideline 26. Londyn, Wielka Brytania: National Institute for Clinical Excellence.
Nazari H., Momeni N., Jariani M., & Tarrahi M. (2011). Porównanie eye movement desensitisation and reprocessing z citalopramem w leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 15, 270-274.
Novo P., Landin-Romero R., Radua J., Vicens V., Fernandez I., Garcia F., Amann, B. (2014). Terapia desensytyzacji i reprocesowania za pomocą ruchów gałek ocznych u pacjentów z subsyndromią dwubiegunową z historią wydarzeń traumatycznych: randomizowane, kontrolowane badanie pilotażowe. Psychiatry Research, 219, 122-128.
Seidler G. H., & Wagner F. E. (2006). Porównanie skuteczności EMDR i terapii poznawczo-behawioralnej skoncentrowanej na traumie w leczeniu PTSD: badanie metaanalityczne. Psychol Med, 36, 1515-1522.
Shapiro F. (1995). Eye movement desensitisation and reprocessing: Basic principles, protocols and procedures. New York: Guilford Press.
Berg D. van den, Bont P. de, Vleugel B. van der, Roos C. de, Jongh A. de, Minnen A. van, & Gaag M. van der (2015). Prolonged exposure vs eye movement desensitisation and reprocessing vs waiting list for posttraumatic stress disorder in patients with a psychotic disorder. Jama Psychiatry, 72, 259-267.
Watts B.V., Schnurr P.P., Mayo L., Young-Xu Y., Weeks W.B., & Friedman M.J. (2013). Metaanaliza skuteczności terapii zaburzeń stresu pourazowego. Journal of Clinical Psychiatry, 74, 541-550.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO; 2013). Wytyczne dotyczące postępowania w stanach chorobowych, które są specyficznie związane ze stresem. Genewa: WHO.